1.1 Leeswijzer | Zomernota 2023

1.1.1 Indeling zomernota
In hoofdstuk 2 wordt een samenvattend beleidsmatig- en financieel beeld gegeven van de afwijkingen die zijn opgenomen in de Zomernota. Als onderdeel van dat financiële beeld wordt toegelicht wat het nu bekende saldo van baten en lasten is. Eveneens wordt inzicht gegeven in de financiële realisatie tot en met 30 april 2023 en de verwachte ontwikkeling van de reserves. Ook wordt toegelicht welke meerjarige bijstellingen in deze Zomernota zijn opgenomen en welk effect deze hebben op de omvang van de begrote baten en lasten in de jaren ná 2023. Tot slot wordt de stand van zaken met betrekking tot de rechtmatigheidsverantwoording weergegeven.

In hoofdstuk 3 wordt per programma en in het overzicht Overhead weergegeven wat de beleidsmatige voortgang is op de beleids- en meerjarendoelen. Deze voortgang is gevisualiseerd met behulp van een stoplichtmodel. Als er sprake is van een afwijking, dan wordt die toegelicht. Ook zijn in dit hoofdstuk de toelichtingen op de bijstellingen op de begroting opgenomen.

In hoofdstuk 4 worden overige financiële ontwikkelingen inzichtelijk gemaakt, zoals de ontwikkeling van de liquiditeitspositie van de provincie Utrecht. Ook is in dit hoofdstuk de geactualiseerde staat van begrotingssubsidies opgenomen. Deze staat vormt de grondslag om subsidies aan derden te verstrekken. Tot slot is de voortgang van enkele complexe (investerings)-projecten weergegeven.

1.1.2 Plaats van de Zomernota
De Zomernota is een tussentijdse rapportage waarin de afwijkingen ten opzichte van de gestelde beleids- en meerjarendoelen worden toegelicht. Ook worden hierin bijstellingen op de primaire begroting voorgesteld. De voortgang tot en met 30 april 2023 wordt afgezet tegen de programmabegroting 2023, die vorig jaar is vastgesteld door uw Staten.

Uw Staten leggen in de begroting zowel de financiële kaders alsook de beleidskaders vast. Via de planning- en control cyclus controleert u of het college de beleidsdoelstellingen binnen deze kaders realiseert. Het college stuurt en beheerst het realiseren van de beleidsdoelstellingen en de budgetten via de planning- en control cyclus. Via deze cyclus van verschillende planning- en control producten legt zij verantwoording af aan uw Staten. Elke cyclus start met een kadernota of kaderbrief, de kaders en uitgangspunten voor de begroting, daarna volgt de planning. De planning wordt vastgelegd in de Begroting. Na de planning volgt de uitvoering van deze planning. Naar aanleiding van de Zomernota kan er bijsturing plaatsvinden. Daarnaast is er sprake van een Slotwijziging die primair bedoeld is om begrotingsonrechtmatigheden te voorkomen. Met de Jaarrekening sluiten we de planning- en control cyclus af. Daarmee evalueren we de uitvoering van het beleid en leggen we verantwoording af.

1.1.3 Stoplichtmodel
De Zomernota is de beleidsmatige afwijkingenrapportage over het huidige begrotingsjaar 2023. De afwijkingen tonen wij u op het niveau van de meerjarendoelen onder het kopje ‘voortgang in één oogopslag’. Hiervoor gebruiken we drie kleuren symbolen:

Met het gebruik van deze symbolen willen we meer eenduidigheid in de rapportages bereiken. Als de kleur "voortgang conform planning" wordt gebruikt, is er geen toelichting opgenomen. Bij de andere kleuren wordt aan de hand van drie standaardvragen een toelichting gegeven.

Wat verandert er aan het doel en/of de effecten?
Wat verandert er in de uitvoering (hoe sturen we bij: wat gaan we dit jaar meer, minder of anders doen)?
Welke financiële gevolgen heeft de verandering?

1.1.4 Classificatie begrotingswijzigingen
Naast de afwijkingen op de betreffende meerjarendoelen wordt in deze Zomernota ook de begroting bijgesteld. Hiervoor maken we gebruik van verschillende classificaties, die hierna worden toegelicht:

Classificatie	Toelichting
Bijstellingen tot Zomernota	In deze categorie zijn in deze Zomernota de volgende bijstellingen opgenomen: - de bestemmingsvoorstellen en vrijval van reserves, zoals door ons is voorgesteld in het Statenvoorstel bij de Jaarstukken 2022; - de structurele effecten vanuit de Slotwijziging 2022; - het Statenvoorstel 'Slavernij verleden’ dat op 8 februari 2023 door uw Staten is vastgesteld. - de financiële afhandeling van motie 100 'Steun dierenvoedselbank' die bij de behandeling van de Programmabegroting 2023 door uw Staten is aangenomen en waarover uw Staten in de Statenbrief van 11 april 2023 is geïnformeerd. Deze voorstellen zijn door uw Staten al vastgesteld en worden om die reden cijfermatig apart gepresenteerd.
1. Beleidsmatige wijzigingen	Begrotingswijzigingen met een financieel effect voor onze begroting die vallen binnen het budgetrecht van uw Staten. Dit kan zijn nieuw beleid voor niet eerder vastgestelde te bereiken doelen of niet eerder vastgestelde activiteiten of middelen bedoeld om deze doelen te bereiken. Nieuw wil in de praktijk zeggen, dat wij deze activiteiten nog niet doen en dat wij hier nog geen middelen voor beschikbaar hebben gesteld. In deze categorie zijn ook begrotingswijzigingen opgenomen met betrekking tot de actualisatie van bestaand beleid in de vorm van intensivering of heroverweging. Het gaat hierbij om actualisatie van activiteiten of de inzet van middelen binnen een bestaand takenpakket, gericht op het bereiken van vastgestelde doelstellingen. Ook kan dit een aanpassing van de planning betekenen. Dit betreft dus activiteiten die we al doen en middelen die we al beschikbaar stellen, maar die we uit gaan breiden, inhoudelijk of financieel, of gaan verminderen. Hieronder vallen dus ook de bijstellingen op al eerder opgenomen onttrekkingen aan of stortingen in reserves, evenals bijstellingen op de baten en/of lasten die in de begroting zijn opgenomen.
2. Autonome ontwikkelingen	Dit zijn door ons niet te beïnvloeden ontwikkelingen op basis van door ons vastgesteld beleid of beleid van andere overheden of maatschappelijke ontwikkelingen. Autonome ontwikkelingen hebben verplichte consequenties voor onze begroting. Dit kan dus zijn door in het verleden genomen besluiten van onze Staten, maar ook verbonden partijen en het Rijk. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om accressen in het kader van de Algemene uitkering uit het Provinciefonds of loon- en prijsontwikkelingen. Deze wijzigingen vallen binnen het budgetrecht van uw Staten.
3. Administratieve wijzigingen	Dit betreft budgettair neutrale wijzigingen binnen een programma of beleidsdoel en wijzigingen van een meer technische aard. Deze wijzigingen zijn niet beleidsmatig en vallen binnen het budgetrecht van Gedeputeerde Staten (artikel 6.4 van de financiële verordening). Het betreft bijvoorbeeld verschuivingen tussen of binnen meerjarendoelen. Deze bijstellingen zijn ter kennisname voor uw Staten opgenomen en inzichtelijk gemaakt.

Naast bovengenoemde begrotingswijzigingen is de Staat van begrotingswijzigingen geactualiseerd.

1.1.5 Getal notatie
De bedragen in de financiële tabellen staan weergegeven in eenheden van € 1.000. Dit is gedaan om de leesbaarheid te vergroten. Een bedrag van € 25.000 staat dus als 25 vermeld in een financiële tabel. Een positief bedrag in de tabellen onder lasten, baten, storting of onttrekking betekent dat er per saldo sprake is hogere lasten en/of hogere baten. Een negatief bedrag, c.q. een “-“voor het bedrag betekent per saldo lagere lasten en/of lagere baten.

Met betrekking tot de tabellen die in hoofdstuk 3 zijn opgenomen geldt een afwijkende getal notatie:

Bedragen die in de kolom ‘Saldo’ als een negatief bedrag worden getoond geven aan dat er dan een beslag wordt gelegd op de algemene middelen. Ofwel, het saldo aan lasten is groter dan het saldo aan baten.
De bijstellingen op de begroting worden per beleidsdoel steeds toegelicht onder het kopje ‘Toelichting bijstellingen (saldo)’. De kolom ‘Tot en met Zomernota’ geeft aan wat het effect is van de voorgestelde bijstelling op het saldo van de begroting. Een negatief bedrag geeft aan dat er sprake is van hogere lasten of van lagere baten; vanuit het perspectief van de algemene middelen is dat nadelig. Indien in een bijstelling zowel de baten als de lasten met hetzelfde bedrag worden gewijzigd, dan is het effect 0.